Mentionsy

Czechy: Najwierniejszy europejski sojusznik Izraela

Gościem najnowszego, jedenastego już odcinka Czechostacji, jest politolożka i autorka portalu Czeska Polityka, dr Martyna Wasiuta. Razem rozmawiamy o długich i bliskich relacjach łączących Czechy i Izrael.

Wychodzimy od bieżących wydarzeń - dzisiaj czeski rząd, media i większość społeczeństwa stoi za Izraelem murem. Skala poparcia dla Tel Avivu i jego operacji w Strefie Gazy oraz odrzucanie jakiejkolwiek krytyki pod adresem żydowskiego państwa, są w Europie bez precedensu. I tak np. czeska minister obrony, gdy ONZ uchwalił rezolucję potępiającą skalę izraelskiej operacji odwetowej w Strefie Gazy, chciała nawet wystąpić z tej organizacji; a poparcie dla żydowskiego państwa, łączy skłócone we wszystkich innych kwestiach rząd i opozycję.

Ale związki Czech i Izraela nie zaczęły się dzisiaj, ani nawet trzydzieści lat temu. Sami Żydzi powtarzają, że gdyby nie czechosłowacka broń - miliony sztuk amunicji, dziesiątki tysięcy karabinów i ponad setka myśliwców, dopiero co powstałe państwo Izrael nie wygrałoby pierwszej wojny z Arabami. Więc po prostu by go nie było.

Swoje związki z żydowskim osadnictwem miał też pierwszy prezydent Czechosłowacji Tomasz Garrigue Masaryk, który żydowskie osiedla, wówczas jeszcze w brytyjskiej Palestynie, odwiedził pod koniec lat 20-tych. A wcześniej, jeszcze w czasach Austro-Węgier, pod prąd społecznym nastrojom, bronił Leopolda Hilsnera, oskarżonego o mord rytualny. Sprawa Hilsnera bywa czasami porównywana do francuskiej sprawy Dreyfusa a sam Masaryk i rola jaką w niej odegrał - do Emila Zoli.

We wprowadzeniu do odcinka znalazła się wstydliwa dla mnie pomyłka. Pierwszym premierem Izraela i autorem słów o doniosłości czechosłowackich dostaw broni był oczywiście David Ben Gurion. Menachem Begin został premierem nieco później. Bardzo Was, moi słuchacze, za ten błąd przepraszam.

* Zdjęcia na okładce: Wikimedia Commons
* W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

Tu Czechostacja. Czechosłowacja stała się pewnego rodzaju wybawieniem dla powstającego wówczas Izraela, dlatego że sprzedała broń w momencie, kiedy trwało embargo. Podpisano też umowę na dostawę samolotów. Było to 25 oryginalnych niemieckich Messerschmittów, które zostały wyremontowane przez firmę Avia. Czy ten utwór ma coś wspólnego z Szwajkiem i Krecikiem? Pewnie wielu osób w Polsce tego nie wie, ale tak. Też stworzył go Czech Antonin Dworzak. Generalnie, chociaż jesteśmy sąsiadami...