Mentionsy

Tiso, prezydent kolaborant oczami współczesnej Słowacji | opowiada: prof. Iwona Jakimowicz-Pisarska

W marcu na jednej z bratysławskich scen swoją premierę miała sztuka "Prezydent Hitlera" - fikcyjny dialog przywódcy kolaborującego z niemiecką III Rzeszą księdza Josefa Tiso z jednym z ocalonych z zagłady Żydów. Tekst sztuki - jak mówiłem, fikcyjnej, został stworzony na bazie prawdziwych listów, jakie podczas II wojny światowej pisali do swojego prezydenta Słowacy. I nie jest to lektura łatwa - bo wśród autorów tych listów byli i ludzie wielcy i wyjątkowe kanalie.

W 75 odcinku Czechostacji, wychodząc właśnie od sztuki "Ksiądz prezydent" rozmawiam z politolożką Iwoną Jakimowicz-Pisarską, profesorką Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni zarówno o słowackiej wojennej przeszłości jak i tym, jak i czy w ogóle jest postrzegana dzisiaj. I czym na przykład, dla Słowaków jest rocznica zakończenia II wojny światowej, które położyło przecież kres istnieniu pierwszego w historii słowackiego państwa. W rozmowie jest też całkiem sporo o współczesnej słowackiej scenie politycznej, o tym, gdzie i w jaki sposób żyje inkarnuje współcześnie XIX wieczny antysemityzm i tym, dlaczego polska optyka na ZSRR czy okres realnego socjalizmu nie koniecznie pomoże w zrozumieniu, dlaczego Słowacy pewne sprawy widzą w ten a nie inny sposób.

W rozmowie kilkukrotnie odsyłam do jednego z poprzednich odcinków podcastu, poświęconemu Słowackiemu Powstaniu Narodowemu i temu, jak wielką i pozytywną rolę, mimo klęski militarnej, ono odegrało. Odcinek ten znajdziecie tutaj

W odcinku wspominam też o Weekendzie kultury czeskiej, jaki 24 i 25 maja 2025 organizuje Kulturalny Ursynów. Więcej o imprezie i jej ramowy program znajdziecie tutaj 

-------------------------------------------------------------------------------
Jeśli podcast Wam się podoba i chcecie pomóc go rozwijać, możecie zostać Patronami lub Patronkami Czechostacji w serwisie Patronite. W tym tygodniu zdecydowali się na to:

Damian, Jarosław, Leszek, Magda i Sławomir

Bardzo Wam dziękuję <3

Jeśli ktoś chce wesprzeć moją pracę a nie ma ochoty zobowiązywać się na dłużej, może mi też po po prostu postawić wirtualną kawę w serwisach Suppi, bądź Buy Coffee - gdzie Wam wygodniej.

Za wszelkie wsparcie, także to dobrym słowem, łapką w górę, subskrypcją czy komentarzem - bardzo dziękuję. 

Jak zawsze proszę też o wszelkie sygnały zwrotne w komentarzach czy mediach społecznościowych Czechostacji.
Interakcje z Wami nie tylko są dla mnie często inspiracją przy wymyślaniu tematów kolejnych rozmów. One po prostu bardzo mnie motywują. Za co również - a właściwie to najbardzej, dziękuję.

No i karmią algorytmy - dzięki waszej aktywności platformy podcastowe czy media społecznościowe uznają, że warto Czechostację pokazać też tym, którzy do tej pory jej nie znali. 

W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG

To jest naród, który tak naprawdę walczył o zachowanie własnej tożsamości, zanim w ogóle jeszcze mógł myśleć o autonomii, a nawet nie o państwie. Trafiła im się, że tak powiem, ta wolność, no jakby w najgorszym momencie jest niewłaściwych rąk. Czyli to jest trochę tak, że ta własna państwowość, czyli coś co jest dla nas Polaków jasne, że jest wartością, że jest ważna, że jest do dzisiaj czymś, czego jesteśmy gotowi bronić. Wtedy tak naprawdę spadła, że tak powiem w cudzysłowie, na Słowakó...