Mentionsy

Wypędzenie Sudeckich Niemców. Czystka etniczna po czesku

Od dwóch i pół do trzech i pół miliona wypędzonych z domów, piętnaście, trzydzieści a może i więcej tysięcy zamordowanych - to matematyczny bilans powojennego wypędzenia z Czech Sudeckich Niemców.

O tych pełnych odcieni szarości wydarzeniach, czasem jednoznacznie czarnych - rozmawiam z doktor Karoliną Ćwiek-Rogalską z Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. 

Z odcinka dowiecie się m.in. o tym, że wypędzenia objęły tereny z jednej strony jednoznacznie czeskie, z drugiej - niemieckojęzyczną ludność, która była tam, też właściwie od zawsze, u siebie. I że Sudety są tu pojęciem umownym - bo Niemcy w Czechach mieszkali również w innych miejscach. A sam termin "Wypędzenie Niemców Sudeckich" wprowadza w błąd również z innego powodu; powojenna Czechosłowacja wypędzała bowiem nie tylko Niemców, ale też Węgrów a czasem - z powodu zawirowań historycznych, nawet Żydów. Mowa też o nazistowskich sympatiach Sudeckich Niemców z jednej, macoszym podejściu do nich młodego czechosłowackiego państwa z drugiej. I o dwóch fazach wypędzeń - dzikiej, tuż po zakończeniu II wojny światowej, która być może wcale nie była aż tak spontaniczna i systematycznym oczyszczaniu "Pohranici", przeprowadzanym w kolejnych latach przez czechosłowackie państwo.

W końcu w rozmowie docieramy też do badanej przez dr Karolinę Ćwiek-Rogalską współczesności i tego, jak przenikają się kultury dawnych i współczesnych mieszkańców. I tego, jak Czesi sobie radzą, czy też nie radzą, z trudną i mało chlubną kartą swojej historii. Komu będzie mało, tego odsyłam do wzmiankowanego w podcaście bloga projektu badawczego mojej rozmówczyni - Spectral recycling, który poświęcony jest m.in. przemianom kulturowym na terenach różnych - bo nie tylko czeskiego - wysiedlanych po wojnie pograniczy.

Jeśli zaś spodobał Ci się odcinek, możesz postawić mi wirtualną kawę w serwisie Buy Coffee.

Z góry dziękuję.

* Zdjęcia na okładce: Wikimedia Commons
* W jinglu podcastu wykorzystuję fragment IX symfonii "Z Nowego Świata" autorstwa Antonina Dvořáka, pochodzącego z MUSOPEN.ORG