Mentionsy

1. MICHAŁ STRACHOWSKI // JULIUSZ GAŁKOWSKI // Wiesław Juszczak. Twórca Modernizmu

Dzieje sztuki piszą jej historyczki i historycy. Trudno o większy banał. Ale stwierdzenie to traci moc oczywistości, gdy przyjrzymy się własnym sądom o malarstwie, grafice czy architekturze. Mówimy o epokach i stylach artystycznych, mając przed oczami najbardziej rozpoznawalne ich przykłady, często nieświadomi, że dopiero od „niedawna” myślimy o sztuce w tych kategoriach. Z łatwością identyfikujemy dzieła wielkich mistrzów, ale nie wiemy jak niekiedy długa i trudna była ich droga na Parnas. Pewne postaci, jak Caravaggio lub Klimt, zdają się być na nim obecne od „zawsze”, a przecież po okresach sławy przychodziła niejednokrotnie wzgarda czy zapomnienie albo co gorsza – jedno i drugie. Innymi słowy, nieświadomi tego dziedziczymy wyobrażenia, które zostały ukształtowane przed nami, „przychodzimy na gotowe”.

Specjalne miejsce przypada tu tym, którzy albo jako pierwsi zajęli się jakimś tematem, albo stworzyli najbardziej przekonującą jego interpretację. Jeśli chodzi o polską sztukę około roku 1900 taką postacią był Wiesław Juszczak. Mimo upływu lat jego prace o Witoldzie Wojtkiewiczu, Janie Stanisławskim czy malarstwie modernizmu nadal uchodzą za kanoniczne. Nie są to bowiem jedynie monografie, a próby filozoficzne, których przedmiotem była sztuka, jej duchowe źródła oraz ideowe konteksty. Nic dziwnego zatem, że ten cykl podcastów rozpoczynam od jednego z najważniejszych polskich humanistów XX i XXI stulecia. A o tym, jakie było podglebie myśli Wiesława Juszczaka i jaki kształt przybrała rozmawiałem z Juliuszem Gałkowskim.