Mentionsy

621. Wielka podróż przez czasy i światy. Rozmowa o twórczości Olgi Tokarczuk - A. Mencwel, J. Sosnowski

Rozmowa prof. Andrzeja Mencwela i red. Jerzego Sosnowskiego, Kawiarnia Naukowa Festiwalu Nauki, 18 listopada 2019 [1h07min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/wielka-podroz-przez-czasy-i-swiaty-o-prozie-olgi-tokarczuk/ Olga Tokarczuk to druga Polka, która została uhonorowana literacką Nagrodą Nobla. Prof. Andrzej Mencwel i red. Jerzy Sosnowski podczas spotkania w Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki rozmawiali o tym, w jaki sposób w twórczości pisarki obecne są kategorie podróży i czasu. Goście Kawiarni mówili również, gdzie w pisaniu noblistki – która jest zdeklarowaną feministką – dostrzec można wyjątkową, kobiecą perspektywę w patrzeniu na świat. Punktem wyjścia do rozmowy stała się debiutancka powieść Tokarczuk „Podróż ludzi księgi”. Podroż i czas w twórczości pisarki w ujęciu zaproponowanym przez prof. Mencwela i red. Sosnowskiego to pojęcia metaforyczne, jakie stale się zazębiają. Podróż odbywają nie tylko bohaterowie fabuły, ale też czytelnik. Wędrówka, jaka jest udziałem tego ostatniego, to podróż w czasie. Rolę przewodniczki pełni autorka, która po mistrzowsku opanowała tę umiejętność. Tokarczuk znakomicie czuje się zarówno w XVII-wiecznej Francji, jak i we Wrocławiu początku ubiegłego stulecia, gdzie toczy się akcja jej innej powieści – „E.E.”. Podróż przez wieki jest czymś, co umyka intuicyjnemu rozumieniu świata. Jest czymś, co ma charakter czysto metafizyczny. Postawienie na piedestale wartości duchowych, charakterystyczne w prozie Tokarczuk – na co zwrócił uwagę red. Sosnowski – kontrastowało silnie na tle epoki, w której przyszło jej debiutować. W latach 90., kiedy ukazała się „Podróż ludzi księgi”, obowiązywał raczej kult pieniądza, niżeli kult ducha. Twórczość Olgi Tokarczuk, rozumiana jako podróż w czasie, ma jeszcze jedną charakterystyczną cechę. Jest w przeszłości i jest teraz. Tym można tłumaczyć obecne w „Księgach Jakubowych” czy „E.E.” elementy ahistoryczne, która mogą drażnić czytelnika dobrze obeznanego z czasami, gdzie autorka umieszcza bohaterów powieści. Prof. Mencwel: „To też opowieść o tym, który to opowiada”. Red. Sosnowski: „Jest to raczej opowieść imaginacyjna o świecie, którego już nie ma, a nie rekonstrukcja świata, tak jak on by był dalej”. W trakcie podróży, którą Tokarczuk odbywa w czasie, nie zapomina o swojej kobiecości. Noblistka, która słynie z feministycznych poglądów, nie przenosi jednak wyznawanych wartości na grunt literatury wprost. Nie umyka jej jednak wyjątkowa kobieca perspektywa w patrzeniu na świat. Jak ujął to prof. Mencwel, „ona odkrywa kobiece bogactwo świata, które nam mężczyznom jest niedostępne najzwyczajniej w świecie”. „To nie jest proza walcząca, to jest proza opowiadająca”, uzupełnił tę myśl red. Sosnowski. Nade wszystko – tu również dyskutanci byli zgodni – prozę Tokarczuk świetnie się czyta. Więcej w nagraniu rozmowy. Prof. Andrzej Mencwel – historyk i krytyk literatury i kultury polskiej, antropolog kultury, eseista, publicysta Jerzy Sosnowski - pisarz, publicysta, dziennikarz telewizyjny i radiowy. Z wykształcenia jest historykiem literatury Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #tokarczuk #nobel #mencwel #kawiarnianaukowa #literatura #nagrodanobla #olgatokarczuk

Nacząc się Magdalena Fikus i razem z panią Zuzanną Teplitz wprowadzimy tę kawiarnię, jak powiedziałam, od 20 lat, 19,5. Dzisiaj mamy wyjątkowo, wydaje mi się, podniecającą, po państwa obecności też widzę, pani Tokarczuk powiedziała, że nie może, że pisze swoją Mowę Noblowską, przeczytamy ją w grudniu, więc jej z nami nie będzie. Ale są z nią, z państwem, są jej książki, które, jak powiedziałam, naprawdę warto jest czytać, bo są wyjątkowo, otwierają człowiekowi głowę. I o tej twórczoś...