Mentionsy

693. Wartość kultury chłopskiej - prof. Stanisław Żak

Wykład prof. Stanisława Żaka wygłoszony został w ramach konferencji „Dziedzictwo kulturowe wsi świętokrzyskiej i północnego Podkarpacia – wiedza, dobre praktyki, wyzwania”. Ciekoty, 25 października 2013 r. [26min] https://wszechnica.org.pl/wyklad/wartosc-kultury-chlopskiej/ „Kultura chłopska już nie istnieje” – powiedział prof. Stanisław Żak na początku swojego wystąpienia. „Ta kultura była niezwykle przemyślana i logiczna – tworzono tylko to co było potrzebne do użytku na co dzień (…) kultura chłopska stanowi fundament całej kultury ludowej” – dodał. Według prof. Żaka dzięki kulturze chłopskiej język polski przetrwał zawieruchy wojenne i zabory. Kultura chłopska przesiąknięta była trzema fundamentalnymi elementami: pracą, modlitwą i użytkiem. Chłop nie zastanawiał się czy praca mu się opłaca czy nie. Widział w pracy sens, nie w jej efektach czy profitach. Najczęściej rozpoczynał ją modlitwą. Prof. Żak przywołał swoje wspomnienia z dzieciństwa, kiedy chłopi przed pierwszą orką czynili znaki krzyża, modlili się, a w pierwszą skibę wkładali pajdę zaschniętego chleba. Ponadto chłop nie produkował niczego niezbędnego – wszystko co tworzył miało swoje zastosowanie. Trzeba jednak zaznaczyć, że jego produkty nie były prymitywne o czym świadczyć mogą zdobienia przedmiotów codziennego użytku, np. łyżników. „Kultura chłopska wyrastała z wnętrza człowieka, z jego serca” – powiedział prof. Żak. Prof. Żak przedstawił także literaturę chłopską: Wincentego Burka, Marii Konopnickiej, Michała Kajki i innych twórców. *** Stanisław Józef Żak (ur. 8 lutego 1932 w Kielcach) – polski literaturoznawca, historyk, publicysta, senator I i II kadencji. Absolwent Liceum im. Stefana Żeromskiego w Kielcach. Uzyskał stopień doktora habilitowanego. Był m.in. stypendystą Fundacji Kościuszkowskiej, przebywał na Uniwersytecie Harvarda pod kierunkiem Wiktora Weintrauba. Przez wiele lat pracował jako wykładowca teorii i historii literatury, m.in. na Akademii Świętokrzyskiej. Opublikował liczne pozycje książkowe i artykuły naukowe. W 1980 związał się z „Solidarnością”. Założyciel „Solidarności” w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach, przewodniczący wydziału kultury. Po wprowadzeniu stanu wojennego został dwukrotnie internowany, łącznie na około 10 miesięcy. Na początku lat 80. Prezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Kielcach. Od 1989 do 1993 sprawował mandat senatora I i II kadencji, odpowiednio z ramienia Komitetu Obywatelskiego i Unii Demokratycznej. W 2011 odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał także odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” przyznawaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Został uhonorowany medalem „Vir Bonus” (dobremu mężowi) przez Stowarzyszenie im. Jana Karskiego w Kielcach oraz odznaką „Za zasługi dla Kielecczyzny”. *** Wykład wygłoszony został w ramach konferencji „Dziedzictwo kulturowe wsi świętokrzyskiej i północnego Podkarpacia – wiedza, dobre praktyki, wyzwania”. Spotkanie odbyło się w dniach 25-26 października 2013 r. w Ciekotach (woj. świętokrzyskie). Zorganizowane zostało przez Fundację Wspomagania Wsi i Ośrodek Promowania Przedsiębiorczości w Sandomierzu we współpracy z Centrum Edukacyjnym Szklany Dom w Ciekotach. Celem konferencji była refleksja nad rolą i znaczeniem dziedzictwa wsi dla społeczności lokalnych, a także nad możliwościami jego spożytkowania dla rozwoju tychże społeczności. Znajdź nas: https://www.youtube.com/c/WszechnicaFWW/ https://www.facebook.com/WszechnicaFWW1/ https://anchor.fm/wszechnicaorgpl---historia https://anchor.fm/wszechnica-fww-nauka https://wszechnica.org.pl/ #dziedzictwo #kultura #świętokrzyskie #podkarpackie #podkarpacie #wieś #polskawieś #chłopi #polskawies

Proszę Państwa, ogromnie się cieszę i wszystkim Państwu się kłaniam. Tak powiem, jak Pan dyrektor mówił o tym, że są unijne pieniądze na to, aby dzieci uczyć gwarą, mówić. To sobie tak pomyślałem sobie, Panie Dyrektorze, że ja bym tę godkę mógł gwarą powiedzieć. Jakby to Panu przysłużyło się do uzyskania tych pieniędzy. Ale się zreflektowałem, bo przecież mam wstrój inteligenta. To gwarą mówić nie wypadło. No więc będę mówił normalnie. Proszę państwa, to jest taki temat wartości kultur...