Mentionsy

52. Co nowego w laboratoriach genetyków? - Magdalena Fikus

Wykład prof. Magdaleny Fikus, Kawiarnia Naukowa 1a [12 maja 2016 r.]

Choć genetyka jako nauka ma dość długą tradycję, to strukturę DNA ludzkość poznała dopiero w 1952 r. dzięki badaniom Jamesa Watsona i Francisa Cricka. Obecnie naukowcy potrafią już modyfikować DNA. O najnowszych osiągnięciach w tej dziedzinie i perspektywach otwierających się współcześnie przed genetykami opowiadała w Kawiarni Naukowej 1a prof. Magdalena Fikus, biolog i popularyzatorka nauki.

Rewolucję w genetyce przyniosło odkrycie metody CRISPR. (Clustered Regurarly Interspaced Short Palindromic Repeats). Jak tłumaczyła prof. Fikus, pozwala ona na zastępowanie jednych fragmentów DNA innymi. Zabiegi takie przeprowadzone na pojedynczych komórkach wykonywane są ze skutecznością do 99 proc., także na komórkach ludzkich. Stwarza to m. in. perspektywę walki z chorobotwórczymi mutacjami genetycznymi.

Obecnie przy użyciu metody CRISPR prowadzone są badania na komórkach macierzystych. Zaimplementowanie do organizmu „naprawionych” komórek może stopniowo wyleczyć uszkodzone. Amerykańscy uczeni – jak mówiła prof. Fikus – przewidują, że pierwsze terapie z użyciem komórek macierzystych będą możliwe już za 10 lat.

Bez użycia metody CRISPR współcześnie prowadzone są też badania genetyczne na ludzkich zarodkach. Dopuszczone są one prawem tylko w dwóch krajach: Chinach i Wielkiej Brytanii. Obserwując rozwój zarodków, uczeni próbują m. in. dociec, dlaczego dochodzi do przedwczesnych poronień. Bada się też, które geny są aktywne w początkowej fazie powstawania życia.

Prof. Fikus zaznaczyła, że chociaż modyfikacje genetyczne otwierają perspektywę leczenia wielu chorób, to wymagają też analizy przez filozofów i etyków. Jeśli naukowcom udałoby się wprowadzić trwałe zmiany dziedziczne do ludzkiego genotypu, mogłoby to oznaczać powstanie „nowego gatunku człowieka”.

Chcę powiedzieć, żeśmy ustalały to, że się będzie, spotkały dzisiaj pół roku temu i Pani Kasia pytała się mnie o tytuł, a ja powiedziałam, że naprawdę nie wiem i wymyślałam taki ogólny tytuł, który pewno jest nie, niefrapujący, nie wiem i wymyślałem taki ogólny tytuł, który pewno jest niefrapujący, choć znając to, jak się gotuje w tym kotle genetycznym, to on mógłby nas zainteresować. Ja rzeczywiście do mniej więcej dwóch tygodni temu jeszcze dokładnie nie wiedziałam, o czym powiem, op...