Mentionsy

Dlaczego największe dzieło krakowskiego modernizmu znajduje się w Indiach?

Przecież to nie jest modernizm! Dlaczego największe dzieło krakowskiego modernizmu znajduje się w Indiach?

Rozmawiają: Marta Karpińska, Michał Wiśniewski

W tym odcinku opowiadamy o topowej realizacji polskiego modernizmu, choć niewiele osób zajmujących się polską architekturą miało okazję zobaczyć ten budynek na własne oczy. Mowa o Ambasadzie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej zrealizowanej w Nowym Delhi w latach 1973-1978. Budynek zaprojektowali prominentni twórcy krakowskiej architektury, jedni z najważniejszych architektów działających w Krakowie w drugiej połowie  XX i na początku obecnego stulecia: Witold Cęckiewicz i Stanisław Deńko. Obaj architekci zmarli niedawno: Witold Cęckiewicz odszedł w lutym tego roku, krótko przed swoimi 99. urodzinami, Stanisława Deńko – zmarłego zdecydowanie przedwcześnie – pożegnaliśmy w 2021 roku. W naszej opowieści sięgamy do rozmów, które mieliśmy szczęście odbyć parę lat temu z obydwoma architektami na temat ich ikonicznego projektu.

W tym podcaście przedstawiamy historię powstania Ambasady PRL w Nowym Delhi na tle dekady rządów Edwarda Gierka, a także szerzej, z globalnej perspektywy burzliwych lat 70. XX wieku. Na świecie dużo się działo, trwała zimnowojenna rywalizacja pomiędzy krajami bloku wschodniego, a kapitalistycznym Zachodem, a architektura miała swoją rolę do odegrania w tym geopolitycznym  starciu. Rozmawiamy o relacjach polsko-indyjskich w latach 70. ubiegłego wieku, współpracy polskich i hinduskich ekspertów, a także polskiej inteligencji technicznej z hinduskimi robotnikami i robotnicami. Opowiadamy, jak architekci ze środkowo-europejskiej strefy klimatycznej, gdzie przez pół roku panuje listopado-marzec, próbowali wzbić się na wyżyny swojej wyobraźni i zdobyć wiedzę o tym, jak można poradzić sobie z zaprojektowaniem budynku w subtropikalnym wilgotnym klimacie, na który oddziaływają monsuny –  wszystko to bez użycia  klimatyzacji. Pytamy, czy rozwiązania sprzed kilkudziesięciu lat mogłyby się sprawdzić dziś, kiedy szukamy sposobów na ograniczenie zużycia paliw kopalnych. Opowiadamy też jak budynek  –  obecnie funkcjonujący pod nazwą Ambasada Rzeczpospolitej Polskiej w Nowym Delhi – wygląda  dzisiaj, czy dobrze się zestarzał i co zostało z pierwotnego projektu.

Polecamy: Ambasada, rozmowa Marty Karpińskiej i Michała Wiśniewskiego ze Stanisławem Deńko, kwartalnik „Autoportret” nr 2 [57] 2017 www.autoportret.pl/artykuly/ambasada

Krakowski Szlak Modernizmu tworzą ludzie, których fascynuje architektura nie tylko jako forma, ale przede wszystkim jako odbicie procesów politycznych, ekonomicznych i społecznych zachodzących w XX i XXI wieku. Na co dzień zajmujemy się badaniem architektury nowoczesnego Krakowa, ze świadomością, w jak ogromnym stopniu lokalność jest kształtowana przez wydarzenia globalne.

Tytułem podcastu Przecież to nie jest modernizm chcieliśmy uhonorować komentarz często pojawiający się pod postami IG Krakowskiego Szlaku Modernizmu. W podcaście będziemy przyglądać się przełomowym momentom architektonicznej nowoczesności, dekonstruować jej mity, penetrować ślepe uliczki i podziwiać trwałe osiągnięcia.

Pomysł na podcast wyrósł z organizowanych przez nas spotkań, wykładów, spacerów architektonicznych. Pierwszy sezon podcastu – osiem odcinków wypuszczanych w dwutygodniowych odstępach finansujemy ze sprzedaży naszej książki – Modernizm Socrealizm Socmodernizm Postmodernizm. Przewodnik po architekturze Krakowa XX wieku. W ten sposób chcemy dodatkowo podziękować wszystkim, którzy wsparli crowdfundingowo wydanie tej publikacji.

Kto tworzy podcast?: dr Dorota Jędruch, Marta Karpińska, dr Dorota Leśniak-Rychlak, dr Michał Wiśniewski

Nagrania, montaż: Jan Chołoniewski

Dżingiel: Justyna Stasiowska

Oprawa graficzna: Damian Nowak, Parastudio

Zapraszamy do wsparcia nas przez: patronite.pl/krakowskiszlakmodernizmu