Mentionsy

Umyślnie #11 - Geny, życie i środowisko - z czego utkane jest nasze zdrowie? (dr Dorota Komar)

W najnowszym odcinku Umyślnie rozmawiam z dr Dorotą Komar — biolożką, badaczką epigenetyki i liderką zespołu w Centrum Technologicznym Eurecat w Katalonii. Osobą, która od lat przygląda się temu, co tak naprawdę definiuje nasze zdrowie: kod genetyczny czy środowisko, w którym żyjemy. Dorota jest także autorką świetnej książki, która miałam okazje recenzować jeszcze przed drukiem - „Oszukaj genetyczne przeznaczenie”

To rozmowa o epigenetyce osadzonej w życiu. O subtelnych, ale tak istotnych modyfikacjach, które dzieją się na poziomie DNA i histonów, oraz o tym jak„tańczy” chromatyna i jak przełożyć ten taniec na język kogoś, kto nie siedzi w laboratorium, a po prostu chce zrozumieć swoje ciało.

Wracamy do fundamentalnej prawdy o człowieku: nasze ciała nie istnieją w próżni. Reagują, adaptują się, próbują nadążyć za światem, który sam współtworzymy. Ekspresja genów jest w dużej mierze odpowiedzią na środowisko - na stres, relacje, odżywianie, sen, klimat, ale też na mniej oczywiste sygnały, jak zanieczyszczenia powietrza czy warunki, w których dorastaliśmy.

Dotykamy modelu biopsychospołecznego zdrowia. Tego, że choroba nie zaczyna się wyłącznie w genie, ani wyłącznie w biologii, ale w ich ciągłej dynamice. W grze doświadczeń, metabolizmu, hormonów, emocji i kontekstu, w którym żyjemy.

Rozmawiamy o tym, jak stres „zapisuje się” w epigenomie i jakie ma to przełożenie na nasze życie i życie naszych dzieci.  Wchodzimy też w epigenetyczne starzenie: jak środowisko przyspiesza lub spowalnia metylację DNA, co dzieje się z epigenomem w otyłości, w trakcie zmian metabolicznych czy w tranzycji menopauzalnej. I oczywiście - Zegar Horvatha. Co naprawdę potrafią epigenetyczne klasyfikatory wieku biologicznego i co mówią najnowsze dane. 

Ten odcinek to podejście biologiczne do „zdrowotnej” odpowiedzialności za to jak wygląda nasza codzienność i mnogości zależności pomiędzy stylem życia, stresem a zmianami w DNA. Ponieważ choć nie wybieramy genów, mamy ogromny wpływa na środowisko, w którym te geny pracują. A ta przestrzeń wyboru jest znacznie większa, niż nam się wydaje.

Odcinek powstał we współpracy z Benefit Systems, twórcą platformy MultiLife (https://multi.life)  — narzędzia, które wspiera codzienny dobrostan, zdrowie i równowagę. MultiLife i MultiSport to nie tylko dostęp do aktywności fizycznej, ale także do wiedzy, programów i praktyk wspierających zdrowie psychiczne, regenerację i promujących medycynę stylu życia. Z marką Benefit Systems współpracuję już od dłuższego czasu — łączy nas wspólna misja edukacji prozdrowotnej, promowania świadomego stylu życia i pokazywania, jak poprzez małe codzienne decyzje

Witam Was w podcaście Umyślnie. Nazywam się dr Asia Wojsiat, jestem neurobiolożką, neurochemiczką i przez ostatnie lata pracuję nad tym, by lepiej zrozumieć, co wpływa na ludzki dobrostan, jak działa mózg, co kreuje nasz zdrowy umysł i to, co nazywamy ludzkim doświadczeniem. Umyślnie to przestrzeń do rozmów i refleksji o neuronauce, psychologii, stresie i jego regulacji, ale też o tym, co daje ukojenie, o naturze, prostym życiu i medycynie stylu życia. Razem z gośćmi i czasem sama przyglądam...